Bulaşıcı hastalıklara aracılık eden canlılar arasında biyolojik potansiyelleri en yüksek vektörlerdir. İnsan ve hayvanlardan kan emmeleri, hızla üremeleri, çok sayıda öldürücü ve salgın hastalık etkenini taşımaları sebebiyle istenmeyen sağlık ve ekonomik yönden kayıplara yol açmaktadırlar. Bilinen 3000’ nin üzerinde türü bulunmaktadır. Ülkemizde 60 sivrisinek türü bulunmakla birlikte en sık rastlanan türler Anophales, Aades ve Culex’ tir.
Sivrisinekler tam başkalaşım( holometabol) gösteren böceklerdir. Yani sivrisineklerin hayat döngülerinde dört evre bulunmaktadır. Bunlar yumurta, larva, pupa ve ergindir. Sivrisinek yumurtaları 0,6 – 1 mm boyunda olup, bir ucu sivri diğer ucu ise daha yassıdır. Sivrisinekler yumurtalarını tek tek ya da paketler halinde bırakırlar. Yumurtaların açılma süreleri 1 – 4 gün arasında değişmekle birlikte ortalama 2 gündür. Dişi bir batımda 40 – 400 arası yumurta bırakır.
Sivrisinek yumurtaları su yüzeyi ile yeteri süre temas ettikten sonra larva baş kısmındaki kesiciler yardımıyla yumurtayı keser ve dışarı çıkar. Larvalar üç kez gömlek değiştirip dört larval evre geçirirler. Dördüncü larva 5 – 13 mm boyundadır. Sivrisinek larvalarının gelişimleri için ideal sıcaklık 20 – 25 cm *C’ dir.
Dördüncü gelişim dönemini tamamlayan larvalar virgül şeklini alarak pupa halini alırlar. Bu dönem 1 – 5 gün kadar sürer. Bu evrede beslenme durduğundan insektisit kullanımının bir faydası olmaz.
Sivrisinekler ergin evresini karada geçirirler. Bu evrede kanatların varlığından ötürü uçma özelliği kazanırlar. Ağız yapıları sokucu emici yapıya dönüşür. Yaşam süreleri çevrenin sıcaklık, nemlilik ve hava akımlarına bağlı olarak değişmekle birlikte ülkemizde ortalama 1 aydır.
Sivrisineklerin ergin hale gelene kadar gelişimlerini sürdürdükleri büyük ve küçük her çeşit durgun ya da akış hızı 40cm/sn. ‘ yi geçmeyen su ortamlarına JIT ALANI adı verilir.
Sivrisineklerin etkinlik zamanları 22:00 – 24:00 ile 04:00 – 06:00 saatleri arasında olduğu gözlemlenmiştir.
üreme alanlari taşıdığı hastalıklar
Her çeşit göl, yavaş akan akarsular ve dereler Sıtma
Bataklık ve ormanlık alanda biriken kar ve yağmur suları Sarı Humma
Çeltik tarlaları Dank Humması
İnşaat alanları, temel çukurları ve bodrum katlardaki su birikintileri Filarya
Açıkta bırakılan kova, lastik, bidon ve içi dolu kaplar Arbo viruslar
Foseptik kuyuları, lağım suları ve fabrika atık suları.